Αν έρθει η μέρα που η επιστημονική κοινότητα μπορεί να παρουσιάσει οριστικές αποδείξεις για ζωή σε άλλους πλανήτες, ακόμα κι αν είναι τόσο απλή όσο ένας ακατέργαστος μικροοργανισμός, θα ήταν σχεδόν σίγουρα η μεγαλύτερη επιστημονική ανακάλυψη στην ιστορία της ανθρωπότητας. Για δεκαετίες, γνωρίζουμε ότι κανένας από τους άλλους επτά πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος δεν μπορεί να υποστηρίξει ζωή, και,  ενώ υπάρχει η πιθανότητα ο Τιτάνας, δορυφόρος του Κρόνου, να μπορεί να υποστηρίξει ζωή, δεν το έχουμε επιβεβαιώσει ακόμα. Μέχρι στιγμής, κάνουμε μόνο εικασίες και ελπίζουμε ότι κάποια μέρα θα ανακαλυφθεί εξωγήινη ζωή.

Όταν πρόκειται για εξωπλανήτες, τα πράγματα γίνονται πιο σκοτεινά. Τα μαθηματικά από μόνα τους δηλώνουν ότι ο αριθμός των εξωπλανητών που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ζωή είναι πιθανόν να είναι εκατοντάδες εκατομμύρια, αλλά είναι τόσο μακριά που η επιβεβαίωση αν έχουν ζωή θα είναι σχεδόν αδύνατη. Εκτός κι αν ο πολιτισμός που ζει σε αυτούς τους πλανήτες είναι τάξεις μεγέθους πιο προηγμένος από τον δικό μας και καταφέρει να επικοινωνήσει πρώτος μαζί μας. Δεν έχει συμβεί ακόμα, αλλά μπορεί να έρθει η μέρα. Και ας ελπίσουμε ότι όλα θα είναι ειρηνικά.

Η θέση μας στον Γαλαξία

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙ΅Σ ΓΙΑ ΠΙΘΑΝΗ ΥΠΑΡΞΗ  ΕΞΩΓΗΪΝΗΣ ΖΩΗΣ

Προκειμένου ένας πλανήτης (ή ένας δορυφόρος του) να υποστηρίξει ζωή, αρκετοί παράγοντες πρέπει να συνεργαστούν μεταξύ τους με τον ίδιο σχεδόν τρόπο που λειτουργούν στη Γη. Το πρώτο μέρος αυτής της εξίσωσης είναι ο σωστός αστέρας: Αυτός δεν μπορεί να είναι πολύ μεγάλος, πολύ μικρός, πολύ ζεστός ή πολύ κρύος. Έπειτα έρχεται η θέση του πλανήτη σε σχέση με τον αστέρα του. Ο πλανήτης δεν πρέπει να είναι τόσο κοντά ώστε ο πλανήτης να εκτίθεται σε πολύ φως, θερμότητα και ακτινοβολία και όχι τόσο μακριά ώστε αυτά να είναι πολύ λίγα (οι επιστήμονες αποκαλούν αυτή την κατάλληλη περιοχή γύρω από τον μητρικό αστέρα Ζώνη Goldilocks). Τέλος, υπάρχει η σύνθεση των ηπείρων και των ωκεανών του πλανήτη. Εάν οι ήπειροι είναι πολύ μεγάλες, μπορεί να είναι ως επί το πλείστον ακατοίκητες ξηρές έρημοι — τουλάχιστον στο εσωτερικό τους. Και αν οι ωκεανοί έχουν πολύ μεγάλο βάθος, η ζωή μπορεί να μην είναι σε θέση να εξελιχθεί λόγω της έλλειψης ηλιακού φωτός και θερμοκρασίας. Θα χρειαζόταν επίσης η σωστή ατμόσφαιρα, η σωστή βαρύτητα και μια σειρά από άλλες απαιτήσεις.

Φυσικά, όλα αυτά βασίζονται στην υπόθεση ότι η ζωή σε έναν εξωπλανήτη απαιτεί τα ίδια συστατικά —ιδίως, οξυγόνο και υγρό νερό— που απαιτούνται για τη ζωή στη Γη. Και μπορεί να βλέπουμε τα πράγματα με λάθος τρόπο: Ποιοι είμαστε για να υποθέσουμε ότι η ζωή οπουδήποτε αλλού χρειάζεται τα ίδια πράγματα που χρειαζόμαστε εμείς; Μήπως η ζωή έχει εξελιχθεί σε συνθήκες που δεν μπορούμε ακόμα να καταλάβουμε;

300 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΞΩΠΛΑΝΗΤΕΣ

Τον Οκτώβριο του 2020, το SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) Project ανακοίνωσε ότι ο Jeff Coughlin, ερευνητής εξωπλανητών στο Ινστιτούτο SETI και Διευθυντής του Επιστημονικού Γραφείου Kepler, είχε υπολογίσει τους αριθμούς και υπέβαλε μια ακαδημαϊκή εργασία με τις εκτιμήσεις του για τον αριθμό των κατοικήσιμων εξωπλανητών στον γαλαξία μας. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αριθμός κυμαίνεται γύρω στα 300 εκατομμύρια. «Είναι η πρώτη φορά που όλα τα κομμάτια συνδυάζονται για να παρέχουν μια αξιόπιστη μέτρηση του αριθμού των πιθανώς κατοικήσιμων πλανητών στον Γαλαξία», είπε ο Coughlin.

Τον Φεβρουάριο του 2022, το Space ανέφερε ακόμη καλύτερα νέα. Ο Dirk Schulze-Makuch, αστροβιολόγος στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, αποφάσισε ότι, αν σταματήσουμε να εστιάζουμε σε συνθήκες ζωής που μοιάζουν με τη Γη, μπορεί να υπάρχουν πλανήτες εκεί έξω στο διάστημα που είναι ακόμη πιο κατάλληλοι για ζωή. Τους ονόμασε «υπερκατοικήσιμους» πλανήτες και υπολογίζει ότι υπάρχουν πιθανώς 24 από αυτούς. Δυστυχώς, ακόμη και οι πιο κοντινοί απέχουν τουλάχιστον 100 έτη φωτός από τη Γη, κάτι που σημαίνει ότι η επικοινωνία μαζί τους, για να μην πούμε τίποτα για εξερεύνηση, είναι εκτός θέματος, τουλάχιστον προς το παρόν.

Περισσότερα εδώ


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ