Οι αστρονόμοι, που χρησιμοποιούν το τηλεσκόπιο Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) της NASA, χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική ανίχνευσης για να ανακαλύψουν έναν ασυνήθιστο πλανήτη που περιφέρεται γύρω από δύο αστέρες. Ο πλανήτης TIC 172900988 b έχει δύο ήλιους, καθιστώντας τον έναν τύπο πλανήτη που ονομάζεται circumbinary (περιφερόμενος γύρω από διπλό σύστημα αστέρων) και είναι ο πρώτος του είδους του που ανιχνεύεται χρησιμοποιώντας το TESS και παρατηρώντας μόνο δύο διαβάσεις του εξωπλανήτη μπροστά από τους δύο αστέρες.

Ζωγραφική αναπαράσταση το εξωπλανήτη TIC 172900988 b γύρω από δύο αστέρες.
(Credit: Dr. Pamela Gay / Planetary Science Institute)

Οι εξωπλανήτες (πλανήτες έξω από το ηλιακό μας σύστημα), είναι συνήθως πολύ μικροί και αμυδροί για να φαίνονται απευθείας. Αλλά οι αστρονόμοι μπορούν να συμπεράνουν την ύπαρξή τους χρησιμοποιώντας μια ποικιλία τεχνικών, συμπεριλαμβανομένων των διαβάσεων. Μια διάβαση συμβαίνει όταν ένας εξωπλανήτης περνά ανάμεσα στη Γη και τον μητρικό του αστέρα, αποκόπτοντας προσωρινά μέρος του φωτός του αστέρα. Οι αστρονόμοι αναζητούν αυτην την τεχνική παρατήρησης για να προβλέψουν την παρουσία ενός πλανήτη.

Ωστόσο, αυτό είναι πιο δύσκολο όταν ένας πλανήτης περιφέρεται γύρω από δύο αστέρες, όπως εξήγησε σε μια δήλωση ένας από τους ερευνητές που ανακάλυψαν αυτόν τον πλανήτη, ο  επιστήμονας του Planetary Science Institute Nader Haghighipour:

«Η ανίχνευση των circumbinary πλανητών είναι πολύ πιο περίπλοκη από την ανίχνευση πλανητών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από μεμονωμένους αστέρες», είπε ο Haghighiour. «Η πιο πολλά υποσχόμενη τεχνική για την ανίχνευση τέτοιων πλανητών είναι η φωτομετρία διαβάσεων. Σε αυτή την τεχνική, οι μετρήσεις της μείωσης της έντασης του φωτός ενός αστέρα χρησιμοποιούνται για να συμπεράνουμε την ύπαρξη ενός πλανήτη. Για να προσδιοριστεί με ακρίβεια η τροχιά του πλανήτη, απαιτούνται τουλάχιστον τρείς διαβάσεις. Αυτό γίνεται πολύπλοκο όταν ένας πλανήτης περιφέρεται γύρω από ένα σύστημα διπλών αστέρων, επειδή οι διαβάσεις δεν θα συμβούν στο ίδιο χρονικό διάστημα στον ίδιο αστέρα».

Το πρόβλημα είναι ότι η ανίχνευση τριών διαβάσεων μπορεί να διαρκέσει πολύ – και το TESS κοιτάζει μόνο ένα δεδομένο τμήμα του ουρανού για 27 ημέρες, που είναι συνήθως πολύ λίγος χρόνος για να παρατηρηθούν τρεις διαβάσεις. Αλλά στην περίπτωση του TIC 172900988b, ενός πλανήτη περίπου στο μέγεθος του Δία, η ομάδα μπόρεσε να τον ανιχνεύσει χρησιμοποιώντας μόνο δύο διαβάσεις — μία διάβαση από καθένα από τους αστέρες του.

Οι συγγραφείς ελπίζουν ότι αυτή η νέα τεχνική σημαίνει ότι τηλεσκόπια όπως το TESS θα είναι σε θέση να ανακαλύψουν περισσότερους circumbinary πλανήτες στο μέλλον.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό  The Astronomical Journal.

Περισσότερα εδώ και εδώ


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ