Υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες; Είμαστε μόνοι ή υπάρχουν άλλες μορφές ζωής στο Σύμπαν; Αυτά είναι τα μεγάλα ερωτήματα της ανθρωπότητας. Εμείς οι άνθρωποι είμαστε τα μόνα όντα που ζούμε και σκεφτόμαστε ή υπάρχουν και άλλα σε άλλους κόσμους; Φυσικά, τα σημάδια ζωής στο Σύμπαν δεν σημαίνουν μόνο εξωγήινους, αλλά και σημάδια ύπαρξης νερού, βακτηρίων κ.λπ. Μέχρι τώρα, δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμη συγκεκριμένα σημάδια ζωής, αλλά είμαστε στο σωστό δρόμο και μια νέα ανακάλυψη ζωής σε άλλους πλανήτες,  μπορεί αυτό να συμβεί ανά πάσα στιγμή.

Μετά την εκτόξευση του μεγαλύτερου και ισχυρότερου τηλεσκοπίου, του James Webb στις 25 Δεκεμβρίου 2021, μπορούμε να περιμένουμε ανακαλύψεις σχεδόν κάθε μήνα ή και κάθε εβδομάδα. Το James Webb θα είναι το πρώτο τηλεσκόπιο που θα δει το μείγμα αερίων στις ατμόσφαιρες των εξωπλανητών στο μέγεθος της Γης, σύμφωνα με τη NASA. Το Webb μπορεί επίσης (δεν είναι ακόμη σαφές) να ανιχνεύσει άλλο οξυγόνο στους πλανήτες, διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο ή ατμόσφαιρες παρόμοιες με τη δική μας. Το πιθανότερο είναι ότι το Webb και τα επόμενα τηλεσκόπια υψηλής απόδοσης θα το κάνουν, πιθανώς πιο κοντά σε άλλους κόσμους.

Ζωγραφική αναπαράσταση ενός κατοικήσιμου εξωπλανήτη. Credit image: Pixabay images

Σύμφωνα με τα σχέδια της NASA, τα επόμενα τηλεσκόπια, που θα είναι ακόμη πιο ισχυρά από το Webb, θα μπορούν να ανιχνεύσουν τη φωτοσύνθεση σε άλλους πλανήτες (τη μετατροπή του φωτός σε χημική ενέργεια από τα φυτά) εάν υπάρχει. Αν την ανιχνεύσουν, θα πρέπει να μελετηθεί πολύ καλά αυτός ο πλανήτης, γιατί μάλλον είναι ένας νέος κόσμος που δεν γνωρίζαμε μέχρι τότε. Η διαστημική υπηρεσία της NASA σχεδιάζει να κατασκευάσει τηλεσκόπια για να ανιχνεύσει ακόμη και αέρια ή μόρια που υποδηλώνουν την παρουσία ζώντων οργανισμών εκεί.

Πώς θα βρούμε ζωή σε άλλους πλανήτες;

Αυτή είναι μια ερώτηση που πολλοί από εμάς έχουν κάνει πιθανώς στον εαυτό μας. Λοιπόν, η ζωή μπορεί να συμβεί οπουδήποτε, πιθανώς ακόμη και κοντά στους πλησιέστερους σε εμάς πλανήτες (π.χ. Άρης) ή σε  δορυφόρους  του ηλιακού μας συστήματος (π.χ. Ευρώπη). «Η ζωή μπορεί να βρίσκεται στη γειτονιά μας: ίσως κάτω από την επιφάνεια του Άρη ή στους σκοτεινούς υπόγειους ωκεανούς στην Ευρώπη, δορυφόρο του Δία», λέει η NASA.

Ίσως με τις τεχνολογίες του μέλλοντος να μπορέσουμε να ακούσουμε εξωγήινες συνομιλίες, αν υπάρχουν ή ίσως ακόμη και να συλλάβουμε τα ίχνη νέων εξωγήινων τεχνολογιών. Ένα όνειρο μπορεί να γίνει πραγματικότητα ανά πάσα στιγμή! Λοιπόν, όλα τα παραπάνω θα γίνουν μόνο τυχαία, και αν δεν είμαστε τυχεροί, τα πράγματα θα γίνουν πολύ περίπλοκα.

Αν αναγκαστούμε να ανακαλύψουμε άλλους πολιτισμούς, τότε το κύριο κλειδί θα είναι το φως, το φως από άλλες ατμόσφαιρες εξωπλανητών, το οποίο χωρίζεται σε ένα φάσμα ουράνιου τόξου που μπορεί να διαβαστεί με κάποιο τρόπο ως γραμμωτός κώδικας. Δηλαδή, θα παρέχει ένα είδος λίστας αερίων και χημικών ουσιών στους ουρανούς αυτών των κόσμων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τη ζωή, σύμφωνα με τη NASA. Αυτή η μέθοδος ονομάζεται φασματοσκοπία.

Πού πρέπει να κοιτάξουμε;

 Δεν έχουμε τρόπο να ανακαλύψουμε άλλους κόσμους αν δεν ξέρουμε πού να κοιτάξουμε. Μέχρι στιγμής, η NASA έχει επιβεβαιώσει 4.940 εξωπλανήτες και 8.709 βρίσκονται υπό ανάλυση. Και αυτοί είναι από τον γαλαξία μας. Σε κάθε περίπτωση, η NASA ισχυρίζεται ότι μπορούν να υπάρχουν τρισεκατομμύρια εξωπλανήτες, οπότε εν ολίγοις, έχουμε ανακαλύψει πολύ λίγους. Και αν συνεχίσουμε με αυτόν τον ρυθμό, πιθανότατα δεν θα ξεπεράσουμε ποτέ τους 100.000 εξωπλανήτες που μπορεί να ανακαλυφθούν. Δηλαδή, θα έχουμε λιγότερες πιθανότητες να ανακαλύψουμε άλλες ζωές. Πρέπει λοιπόν να δουλέψουμε σκληρά και να αναπτύξουμε όσο το δυνατόν περισσότερες τεχνολογίες και τηλεσκόπια για να ανακαλύπτουμε εξωπλανήτες κάθε μέρα και ακόμη και κάθε ώρα.

Είναι δύσκολο να μελετηθούν σχεδόν 5.000 εξωπλανήτες, επομένως οι επιστήμονες τους μειώνουν σε μικρότερο αριθμό, περιοριζόμενοι σε αυτούς που έχουν «κατοικήσιμες ζώνες», όπου θα μπορούσε να υπάρχει ζωή. Αυτό σημαίνει ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε τέτοια απόσταση από τον μητρικό του αστέρα, ώστε δεν είναι ούτε πολύ ζεστός ούτε πολύ κρύος και μπορεί να σχηματιστεί νερό. Εκτός αυτού, φυσικά, ο πλανήτης θα πρέπει να είναι επαρκής και ο αστέρας γύρω από τον οποίο περιφέρεται δεν πρέπει να βρίσκεται σε διαδικασία έκρηξης.

Οπότε, η ουσία είναι ότι, αν θέλουμε να βρούμε άλλους κόσμους με ζωή, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο και, αν δεν είμαστε τυχεροί ή δεν αναπτύξουμε νέες τεχνολογίες, οι πιθανότητές να ανακαλύψουμε άλλες μορφές ζωής θα πλησιάσουν το μηδέν!

Περισσότερα εδώ


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ