Σε μια νέα μελέτη που μόλις δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Universe, οι Louis Irwin και Dirk Schulze-Makuch προσπαθούν να συνοψίσουν τις τρέχουσες απόψεις των επιστημόνων για τη ζωή «όπως τη γνωρίζουμε» και κάνουν υποθέσεις για το πως μπορεί να φαίνεται και να λειτουργεί η ζωή σε εξωγήινους πλανήτες και δορυφόρους. Αυτό περιλαμβάνει πιθανές βιόσφαιρες πολύ διαφορετικές από τις δικές μας, όπως έναν βραχώδη πλανήτη με έναν παγκόσμιο ωκεανό καλυμμένο με πάγο. Ή μπορεί να είναι ένας άγονος πλανήτης χωρίς υγρά στην επιφάνεια, ή ένας ψυχρός κόσμος με άφθονους υγρούς υδρογονάνθρακες. Θα μπορούσε ακόμη και να είναι ένας «περιπλανώμενος» (rogue) πλανήτης χωρίς μητρικό αστέρα, ένας «κλειδωμένος» (tidally locked) πλανήτης, ή μια υπερ-Γη (Super-Earth). Ίσως η βιόσφαιρα υπάρχει μόνο στην ατμόσφαιρα του πλανήτη.

The humble slime mold, physarum polycephalum. (Jerry Kirkhart/ flickr)

Σε όλα αυτά τα μέρη, η ζωή θα μπορούσε να ευδοκιμήσει – ίσως όχι με την ποικιλομορφία και την ποσότητα της βιομάζας που έχουμε στη Γη, αλλά ακόμα με την ικανότητα να επιμένουμε. Ένα συναρπαστικό ανάλογο για εξωτικούς οργανισμούς σε έναν εξωγήινο κόσμο είναι τα slime moulds, ένα είδος πρωτόγονων οργανισμών. Εδώ στη Γη, υπό ορισμένες συνθήκες, συσσωρεύονται σε ακυτταρικούς, πολυπύρηνους σάκους πρωτοπλάσματος, με αόριστο σχήμα και ικανότητα κίνησης χρησιμοποιώντας μια διαδικασία που ονομάζεται κυτταροπλασματική ροή. Αναπαράγονται σεξουαλικά (έχουν πολλούς διαφορετικούς τύπους ζευγαρώματος), αλλά, στην πολυπύρηνη μονοκυτταρική κατάσταση, μπορούν να χωριστούν σε άνισα θραύσματα που μπορούν να ξαναεμφανιστούν σε έναν μόνο οργανισμό.

Η εργασία των δύο επιστημόνων αναλύει λεπτομερώς το πώς η βιοχημεία θα μπορούσε να είναι διαφορετική σε έναν εξωγήινο πλανήτη. Σε έναν υποθαλάσσιο ωκεανό, όπως αυτός του δορυφόρου  Ευρώπη του Δία, για παράδειγμα, μια ολόκληρη μεγάλη βιόσφαιρα θα μπορούσε να αντλήσει ενέργεια από ιοντικές ή οσμωτικές βαθμίδες παρά από το φως του Ήλιου. Σε κάποιον άλλο κόσμο, οι πληροφορίες θα μπορούσαν να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά μέσω της ευθυγράμμισης μαγνητών ή σωματιδίων σκόνης και όχι DNA. Σε άλλα, τα οργανικά όντα μπορεί να έχουν προχωρήσει στη μηχανική ή ρομποτική ζωή.

Η άνοδος της μηχανικής ζωής μπορεί να είναι στην πραγματικότητα ιδιαίτερα σχετική. Ο δικός μας επίγειος πολιτισμός θα έχει σύντομα (και άλλοι μπορεί ήδη να έχουν) την ικανότητα να κατασκευάζει έξυπνες μηχανικές μορφές ζωής τόσο εξελιγμένες, ώστε η κατασκευή τους μπορεί να πραγματοποιηθεί ρομποτικά υπό τον έλεγχο προηγμένων μορφών τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό θα αποτελούσε, για όλους τους πρακτικούς σκοπούς, αυτόνομη αναπαραγωγή. Σε αυτό το σημείο, η διάκριση μεταξύ οργανικής ζωής και μηχανικής ζωής παύει να είναι σημαντική.

Η άνοδος της μηχανικής ζωής μπορεί να ενισχύσει την επαφή με εξωγήινες μορφές ζωής, επειδή το ταξίδι μέσω του διαστήματος θα ήταν πιο εύκολο να επιτευχθεί ρομποτικά από ό, τι με τα οργανικά σώματα. Τέτοια επαφή είναι ακόμη στατιστικά απίθανη, δεδομένης της τεράστιας απόστασης από τη Γη στο πλησιέστερο εύλογο τόπο για τη ζωή, την προφανή ασήμαντη σημασία της Γης σε κοσμική κλίμακα και το εξαιρετικά στενό παράθυρο για δύο πολιτισμούς να ανταλλάσσουν και να κατανοούν σήματα χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε τεχνολογία επικοινωνίας, καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται πάντα.

Παρεμπιπτόντως, αυτή είναι και η εξήγηση που δίνουν οι δύο ερευνητές για το Παράδοξο του Fermi (Fermi Paradox). Καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι πολύ πιθανό ότι η εξωγήινη ζωή είναι εκεί έξω. Και στοιχηματίζουν ότι όταν την ανακαλύψουμε επιτέλους, θα εκπλαγούμε πόσο διαφορετική είναι. Περισσ’οτερα εδώ και εδώ.


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ

0 Comments

Leave a Reply