Ερευνητές, που χρησιμοποιούν το διαστημικό τηλεσκόπιο Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) της NASA, ανακάλυψαν δύο βραχώδεις εξωπλανήτες σε ένα πλανητικό σύστημα στην κοσμική αυλή μας, που βρίσκεται σε απόσταση μόλις 33 έτη φωτός από τη Γη. Αυτοί είναι μερικοί από τους πιο κοντινούς βραχώδεις πλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, σε τροχιά γύρω από έναν μικρό, κρύο αστέρα που ονομάζεται HD 260655.

Οι δύο πλανήτες είναι ενός τύπου που ονομάζεται υπερ-Γη, σε μέγεθος 1,2 και 1,5 φορές μεγαλύτεροι από τον πλανήτη μας, αλλά δεν είναι κατοικήσιμοι καθώς βρίσκονται σε τροχιά κοντά στον αστέρα τους και έχουν υψηλές επιφανειακές θερμοκρασίες. Σύμφωνα με τη NASA, ο πλησιέστερος πλανήτης στον αστέρα, που ονομάζεται HD 260655 b, έχει θερμοκρασία επιφάνειας που υπολογίζεται στους 435 βαθμούς Κελσίου, ενώ ο άλλος, ο HD 260655 c, εκτιμάται ότι έχει θερμοκρασία  284βαθμούς Κελσίου.

Οι δύο νέοι εξωπλανήτες υπερ-Γαίες που είναι ιδανικές περιπτώσεις για τη μελέτη των ατμοσφαιρών του. (Credit: NASA/JPL-Caltech).

Γενικά, η εκτίμηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας των εξωπλανητών είναι δύσκολη, επειδή εξαρτάται από το αν οι πλανήτες έχουν ατμόσφαιρα. Στο ηλιακό μας σύστημα, για παράδειγμα, η Αφροδίτη είναι πιο ζεστή στην επιφάνειά της από τον Ερμή, παρόλο που είναι πιο μακριά από τον Ήλιο, επειδή η παχιά ατμόσφαιρά της παγιδεύει τη θερμότητα.

Για να καταλάβουμε λοιπόν περισσότερα για τους εξωπλανήτες, πρέπει να μελετήσουμε την ατμόσφαιρά τους — κάτι που ιστορικά ήταν πολύ δύσκολο, αλλά θα είναι δυνατό με νέα μέσα παρατήρησης, όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, που πρόκειται να ξεκινήσει επιστημονικές λειτουργίες αυτό το καλοκαίρι.

Αυτοί οι δύο νέοι πλανήτες είναι ιδανικοί υποψήφιοι για τη μελέτη της ατμόσφαιρας των εξωπλανητών, επειδή είναι σχετικά κοντά μας και επειδή ο αστέρας, γύρω από το οποίο περιφέρονται, είναι φωτεινός παρά το μικρό του μέγεθος. «Και οι δύο πλανήτες σε αυτό το σύστημα θεωρούνται ο καθένας από τους καλύτερους στόχους για ατμοσφαιρική μελέτη λόγω της φωτεινότητας του αστέρα τους», εξήγησε μια από τις ερευνήτριες, η Michelle Kunimoto του MIT, σε μια δήλωση. Και συνέχισε «Η μελέτη της ατμόσφαιρας αυτών των δύο εξωπλανητών θα δώσει πληροφορίες για την ύπαρξη ειδών ζωής με βάση το νερό ή τον άνθρακα. Αυτοί οι πλανήτες είναι φανταστικές περιπτώσεις για τέτοιες έρευνες».

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα είναι σε θέση να διερευνήσει τις ατμόσφαιρες των εξωπλανητών κοιτάζοντας το φως που λάμπει από έναν αστέρα και περνά μέσα από την ατμόσφαιρα ενός πλανήτη. Διαχωρίζοντας αυτό το φως σε ένα φάσμα, οι ερευνητές μπορούν να δουν ποια μήκη κύματος έχουν απορροφηθεί από συγκεκριμένα μόρια και αυτό τους επιτρέπει να προσδιορίσουν τη χημική σύσταση της ατμόσφαιρας.

Δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη για το εάν αυτοί οι δύο πρόσφατα ανακαλυφθέντες πλανήτες έχουν ατμόσφαιρες ή όχι, αλλά είναι συναρπαστικοί στόχοι για περαιτέρω έρευνα.

Η έρευνα παρουσιάστηκε στη συνάντηση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στις 15 Ιουνίου και θα δημοσιευθεί στο περιοδικό Astronomy & Astrophysics.

Η νέα μελέτη μπορεί να βρεθεί εδώ.

Περισσότερα εδώ και εδώ.


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ