Πρόσφατα εξετάσαμε πώς και γιατί ο παγωμένος δορυφόρος του Κρόνου, ο Εγκέλαδος,, θα μπορούσε να απαντήσει στο μακροχρόνιο ερώτημα: Είμαστε μόνοι; Με τον εσωτερικό του ωκεανό και τους πίδακες από παγωμένο νερό, που εκτοξεύονται σε δεκάδες χιλιόμετρα στο διάστημα, και  είναι πιθανό να περιέχουν τα συστατικά για τη ζωή, αυτός ο μικρός δορυφόρος θα μπορούσε να είναι πρωταρχικός στόχος για μελλοντικές αστροβιολογικές αποστολές. Αλλά ο Εγκέλαδος δεν είναι η μόνη τοποθεσία στο ηλιακό μας σύστημα με ενεργούς (θερμο)πίδακες, καθώς ένας άλλος μικρός δορυφόρος, κοντά στην άκρη του ηλιακού συστήματος, μοιράζεται επίσης παρόμοια χαρακτηριστικά. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Ποσειδώνα, ο Τρίτωνας, τον οποίο επισκέφτηκε μόνο μία φορά το Voyager 2 της NASA το 1989. Είναι όμως οι θερμοπίδακες του Τρίτωνα τα μόνα χαρακτηριστικά που το καθιστούν καλό στόχο για την αστροβιολογία και την εύρεση ζωής πέρα ​​από τη Γη;

Το Voyager 2 της NASA πήρε αυτη τη φωτογραφία του μεγαλύτερου δορυφόρου του Ποσειδώνα, τον Τρίτωνα, το 1989. (Πιστωτική: NASA/NASA-JPL/USGS)

«Ο Τρίτωνας μπορεί να είναι ένας “ωκεάνιος κόσμος”, ένας δορυφόρος που έχει στερεό φλοιό πάγου πάνω από έναν υπόγειο ωκεανό με υγρό νερό», είπε η Δρ Candice Hansen-Koharchek, η οποία είναι πλανητολόγος και ήταν Βοηθός Εκπρόσωπος Πειραμάτων της Ομάδας Imaging Voyager κατά τη διάρκεια των αποστολών Voyager. «Εάν ισχύει αυτό, και αν είμαστε σε θέση κάποια μέρα να φτάσουμε σε αυτόν τον ωκεανό και να βρούμε ζωή, αυτό θα επεκτείνει την κατοικήσιμη ζώνη του Ήλιου μέχρι τη Ζώνη Kuiper, ενώ μέχρι τώρα αυτή υπάρχει μόνο στο εσωτερικό ηλιακό σύστημα. Αυτό έχει βαθιές επιπτώσεις, τόσο στο ηλιακό μας σύστημα όσο και στους εξωπλανήτες».

Λόγω των πιδάκων του, τους οποίους το Voyager 2 αναγνώρισε ως σκοτεινές ραβδώσεις, ο Τρίτωνας είναι μόνο το τρίτο γνωστό πλανητικό σώμα στο ηλιακό σύστημα που είναι ηφαιστειακά ενεργό, εκτός από τη Γη και την Ιώ, το πιο εσωτερικό φεγγάρι του Δία. Σε αντίθεση με τους πίδακες του Εγκέλαδου, που πιστεύεται ότι προκαλούνται από την παλιρροιακή θέρμανση, οι πίδακες του Τρίτωνα είναι το αποτέλεσμα της ηλιακής θέρμανσης, όπου το αμυδρό ηλιακό φως που φτάνει στον δορυφόρο κάνει το παγωμένο άζωτο στην επιφάνεια να λιώνει αργά και τελικά να εκρήγνυται. Η ενεργή γεωλογία εξηγεί επίσης την έλλειψη κρατήρων στην επιφάνειά του, και αποδεικνύεται ότι ο Τρίτωνας έχει ένα άλλο χαρακτηριστικό που τον κάνει παρόμοιο με τη Γη.

«Ο Τρίτωνας έχει μια ατμόσφαιρα αζώτου που παγώνει σε πολικά καλύμματα εποχιακά», είπε η Δρ Hansen-Koharchek. «Η Γη έχει επίσης ατμόσφαιρα κυρίως αζώτου – μπορείτε να φανταστείτε αν η ατμόσφαιρά μας πάγωνε στο έδαφος τον χειμώνα;! Αν και η ατμόσφαιρα του Τρίτωνα είναι αραιή, οι άνεμοι φυσούν και σκορπίζουν σωματίδια σε όλη την επιφάνεια».

Όπως αναφέρθηκε, το Voyager 2 είναι το μόνο διαστημόπλοιο που επισκέφτηκε τον Τρίτωνα, αλλά μια άλλη αποστολή της NASA γνωστή ως TRIDENT επιλέχθηκε ως φιναλίστ το 2020 για να εξερευνήσει τον Τρίτωνα από κοντά για πρώτη φορά από το 1989, αλλά τελικά πέρασε στον τελικό γύρο επιλογής από τη NASA το 2021. «Η αποστολή Trident θα μπορούσε  να  αποδείξει την ύπαρξη ενός ωκεανού κάτω από την επιφάνεια – το πρώτο βήμα για την αναγνώριση ενός ωκεάνιου κόσμου», είπε η Δρ Hansen-Koharchek. «Η Trident φέρει ένα φασματόμετρο κοντά στο υπέρυθρο, το οποίο θα μας επέτρεπε για πρώτη φορά να χαρτογραφήσουμε την κατανομή των πάγων (N2, CH4, CO, CO2 και H2O) σε όλη την επιφάνειά του (το Voyager δεν έφερε φασματόμετρο κοντά στο υπέρυθρο. Και το μόνο που ξέρουμε για τη σύνθεσή του είναι το τι μπορούμε να συλλέξουμε από τη Γη).»

Προς το παρόν, ο Τρίτωνας περιφέρεται γύρω από τον Ποσειδώνα κοντά στην άκρη του ηλιακού μας συστήματος με τους ενεργούς πίδακες, την ατμόσφαιρα αζώτου και τον πιθανό εσωτερικό ωκεανό. Πότε θα επισκεφτούμε ξανά αυτό το ενεργό φεγγάρι και πότε θα μάθουμε αν φιλοξενεί ζωή, όπως τη γνωρίζουμε λόγω των μοναδικών χαρακτηριστικών του; Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν ο Τρίτωνας θα μας δώσει απάντηση στο ερώτημα «Είμαστε μόνοι στο Σύμπαν;»

Περισσότερα εδώ


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ