Ο πλανήτης αυτός ανακαλύφθηκε από μια συνεργάτη της NASA από το Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον και τη διεθνή ομάδα της. Επειδή είναι o πιο κοντά και νεότερος από οποιονδήποτε άλλο πλανήτη αυτού του μεγέθους που έχει μέχρι τώρα εντοπιστεί, θεωρείται ως μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουμε πώς εξελίσσονται οι πλανήτες. Οι νέοι επίγειοι κόσμοι είναι κρίσιμα «κρεβάτια δοκιμών» για τον έλεγχο των κυρίαρχων θεωριών για το σχηματισμό και την εξέλιξη των πλανητών.

Ο νέος, καυτός, σε μέγεθος της Γης εξωπλανήτης HD 63433 d βρίσκεται κοντά στο μητρικό του άστρο στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου, ενώ δύο γειτονικοί πλανήτες μεγέθους μικρού Ποσειδώνα, που εντοπίστηκαν το 2020, περιφέρονται πιο μακριά. .(photo credit: Alyssa Jankowski)

Η ομάδα παρουσίασε την ανακάλυψή της – τον τρίτο πλανήτη που ανιχνεύθηκε σε αυτό το πολυπλανητικό σύστημα. Ο νέος πλανήτης με το όνομα HD 63433 d, ο οποίος περιφέρεται γύρω από έναν αστέρα που ονομάζεται HD 63433, περιγράφηκε σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα στο διεθνές περιοδικό The Astronomical Journal. Η δημοσίευση έχει τον τίτλο “TESS Hunt for Young and Maturing Exoplanets – An Earth-sized Planet Orbiting a Nearby, Solar-like Host in the 400 Myr Ursa Major Moving Group.”

Η καθηγήτρια Melinda Soares-Furtado και ο μεταπτυχιακός φοιτητής της Benjamin Capistrant στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, έκαναν τη μελέτη με συν-συγγραφείς από όλο τον κόσμο. Είπε ότι μεταξύ του πληθυσμού των επιβεβαιωμένων εξωπλανητών με επακριβώς μετρημένες εκτιμήσεις ηλικίας, 50 από αυτούς εκτιμάται ότι είναι νεότεροι από 500 εκατομμύρια χρόνια.

Ο νέος πλανήτης μοιάζει με την πρώιμη Γη

«Είναι ένας χρήσιμος πλανήτης γιατί μπορεί να είναι σαν μια πρώιμη Γη», λέει η Soares-Furtado. Είναι τόσο κοντά στον μητρικό του αστέρα που ολοκληρώνει ένα ταξίδι γύρω του κάθε 4,2 ημέρες. «Αν και έχει πολύ μικρή τροχιά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δεδομένα των παρατηρήσεών του για να αναζητήσουμε στοιχεία για την εξάτμιση αερίων και την ατμοσφαιρική απώλεια που θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικούς περιορισμούς στον τρόπο με τον οποίο εξελίσσονται οι επίγειοι κόσμοι», πρόσθεσε η Soares-Furtado. «Αλλά εκεί τελειώνουν οι ομοιότητες – και τελειώνουν δραματικά».

Με βάση την τροχιά του, οι αστρονόμοι είναι σχετικά βέβαιοι ότι ο HD 63433 d είναι παλιρροιακά κλειδωμένος με τον μητρικό του αστέρα, πράγμα που σημαίνει ότι η μία πλευρά του (ημισφαίριο) είναι μόνιμα στραμμένη προς τον αστέρα του. Η θερμοκρασία σ’ αυτήν την πλευρά μπορεί να φτάσει στους 1.260 βαθμούς Κελσίου και μπορεί να ρέει λάβα, ενώ η απέναντι πλευρά είναι για πάντα σκοτεινή. Αν και ο μητρικός αστέρας HD 63433 είναι περίπου του ίδιου μεγέθους και τύπου με τον Ήλιο,  με ηλικία περίπου 400 εκατομμυρίων ετών, δεν έχει ούτε το ένα δέκατο της ηλικίας του Ήλιου.

Ο αστέρας απέχει περίπου 73 έτη φωτός από τον Ήλιο και είναι μέλος της ομάδας των αστεριών που κινούνται μαζί και αποτελούν τον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου, που περιλαμβάνει τη Μεγάλη Άρκτο. Σε μια καθαρή νύχτα μπορούμε να δούμε τον αστέρα HD 63433 μέσα από ένα καλό ζευγάρι κιάλια.

Οι συγγραφείς της μελέτης συνεργάζονται σε ένα πρόγραμμα ανίχνευσης πλανητών που ονομάζεται THYME. Το 2020, χρησιμοποίησαν δεδομένα από το Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) της NASA για να εντοπίσουν δύο πλανήτες μεγέθους μικρού Ποσειδώνα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον HD 63433. Έκτοτε, το TESS παρατήρησε ακόμη τέσσερις φορές τον αστέρα, συγκεντρώνοντας αρκετά δεδομένα ώστε οι ερευνητές να ανιχνεύσουν τον HD 63433 d κατά τη διάβασή του μπροστά από τον μητρικό του αστέρα.

Η ερευνητική ομάδα είπε ότι ο πλανήτης που ανακαλύφθηκε πρόσφατα βρίσκεται σε μοναδική τοποθεσία για περαιτέρω μελέτη. Το λαμπρό νεαρό μητρικό του αστέρι είναι ορατό τόσο από το βόρειο όσο και από το νότιο ημισφαίριο, αυξάνοντας τον αριθμό των τηλεσκοπίων (από το βόρειο και νότιο ημισφαίριο της Γης) που μπορούν να παρατηρήσουν το πλανητικό σύστημα.

Ο αστέρας HD 63433 είναι τάξεις μεγέθους πιο κοντά από όσους έχει μελετήσει η Soares-Furtado, δίνοντας πιθανώς ευκαιρίες για την ανάπτυξη νέων μεθόδων για τη μελέτη των αερίων που διαφεύγουν από το εσωτερικό του πλανήτη ή για τη μέτρηση του μαγνητικού του πεδίου. «Αυτή είναι η ηλιακή αυλή μας και αυτό είναι συναρπαστικό», είπε η Soares-Furtado. Και κατέληξε «Η ομάδα μας θέλει να μάθει τι είδους πληροφορίες μπορεί να παρέχει ένας αστέρας τόσο κοντά και με ένα τόσο γεμάτο (πλανητικό) σύστημα γύρω του. Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα μας βοηθήσει αυτή η μελέτη, καθώς προσπαθούμε να αναζητούμε πλανήτες ανάμεσα στους ίσως 100 άλλους παρόμοιους αστέρες σε αυτή τη νεαρή ομάδα στην οποία ανήκει;»

Περισσότερα εδώ και εδώ

Η μελέτη δημοσιεύτηκε εδώ


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ