Πρόσφατες μελέτες έχου δείξει την ύπαρξη ενός τεράστιου πληθυσμού περιπλανώμενων (rogue) εξωπλανητών, που δεν ανήκουν και δεν περιφέρονται γύρω από αστέρες. Μακριά από τη ζωντανή ζεστασιά που προσφέρει ένας αστέρας, αυτοί οι μοναχικοί εξωπλανήτες είναι απίθανο να είναι κατοικήσιμοι. Οι δορυφόροι τους, όμως, μπορεί να είναι.
Σύμφωνα με μια νέα μαθηματική μοντελοποίηση, μερικοί από αυτούς τους δορυφόρους – τουλάχιστον, αυτοί με πολύ συγκεκριμένες συνθήκες – θα μπορούσαν ενδεχομένως να φιλοξενήσουν τόσο ατμόσφαιρες όσο και υγρό νερό, χάρη στον συνδυασμό της κοσμικής ακτινοβολίας και των παλιρροιακών δυνάμεων που ασκούνται στο δορυφόρο από τη βαρυτική αλληλεπίδραση με τον πλανήτη τους. Αν και είναι δύσκολο να καταγραφούν οι εξωπλανήτες γενικά, οι έρευνες έχουν εντοπίσει υποψήφιους περιπλανώμενουυς, μελετώντας τη βαρυτική επίδραση που πρέπει να έχουν αυτοί οι εξωπλανήτες στο φως του μακρινού αστέρα.
Οι εκτιμήσεις από αυτές τις έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει τουλάχιστον ένας περιπλανώμενος εξωπλανήτης αερίου, μεγέθους του Δία, για κάθε αστέρα στον Γαλαξία μας. Εάν αυτό ισχύει, τότε είναι τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια περιπλανώμενοι εξωπλανήτες – και η προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε ότι τουλάχιστον μερικοί από αυτούς τους εξωπλανήτες θα μπορούσαν να είχαν αφαιρεθεί από το αστρικό τους σύστημα μαζί με έναν δορυφόρο (εξω-δορυφόρο). (Δεν έχουμε εντοπίσει ακόμη οριστικά έναν τέτοιο δορυφόρο, αλλά δεδομένης της αυξημένης παρουσίας των δορυφόρων στο Ηλιακό Σύστημα, η ύπαρξη εξω-δορυφόρων είναι απλώς σίγουρη.)
Εδώ στη Γη, η περισσότερη ζωή βασίζεται σε ένα σύνολο τροφίμων που στηρίζεται σε μια διαδικασία φωτοσύνθεσης – δηλαδή, απαιτεί απολύτως το φως και τη θερμότητα του Ήλιου. Αυτή η θερμότητα είναι επίσης αυτό που βοηθά στη διατήρηση του νερού στην επιφάνεια της Γης – προϋπόθεση για τη ζωή όπως τη γνωρίζουμε. Ωστόσο, πέρα από τη γραμμή παγετού του Ηλιακού Συστήματος, όπου το υγρό νερό αναμένεται να παγώσει, υπάρχουν μέρη, όπου μπορεί ακόμα να βρεθεί. Αυτοί είναι οι παγωμένοι δορυφόροι Γανυμήδης και Ευρώπη, σε τροχιά γύρω από τον Δία, και ο Εγκέλαδος του Κρόνου.
Αν και εγκλωβίζονται σε πυκνά κελύφη πάγου, αυτοί οι δορυφόροι φιλοξενούν υγρούς ωκεανούς κάτω από τις επιφάνειές τους, που πιστεύεται ότι προστατεύονται από το πάγωμα από εσωτερική θερμότητα που δημιουργείται από το «τέντωμα» και τη συμπίεση που ασκείται πάνω τους από το βαρυτικό πεδίο των πλανητών, καθώς περιφέρονται στην τροχιά τους. Έτσι, πιστεύεται ότι η Ευρώπη και ο Εγκέλαδος μπορεί να φιλοξενήσουν ζωή. Αν και είναι προστατευμένο από το φως του Ήλιου, υπάρχει ένας τύπος οικοσυστήματος εδώ στη Γη που δεν βασίζεται στον φωτοσυνθετικό ιστό τροφίμων, αλλά στους υδροθερμικούς πίδακες, όπου η θερμότητα και οι χημικές ουσίες διαφεύγουν από το εσωτερικό της Γης στον πυθμένα του ωκεανού. Γύρω από αυτούς τους πίδακες, ευδοκιμούν τα βακτήρια, που εκμεταλλεύονται την ενέργεια από τις χημικές αντιδράσεις. Άλλοι οργανισμοί μπορούν να τρέφονται από αυτά τα βακτήρια, δημιουργώντας έναν εντελώς νέο ιστό τροφίμων που δεν περιλαμβάνει καθόλου ηλιακό φως.
Έτσι, μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον αστρονόμο Patricio Javier Ávila του Πανεπιστημίου του Concepción στη Χιλή προσπάθησε να μοντελοποιήσει τη δυνατότητα τέτοιων εξω-δορυφόρων που υπάρχουν γύρω από τους γίγαντες εξωπλανήτες. Συγκεκριμένα, επέλεξαν έναν εξωπλανήτη με τη μάζα του Δία, που φιλοξενεί έναν εξωδορυφόρο με τη μάζα της Γης και με μια ατμόσφαιρα που είναι 90 τοις εκατό διοξείδιο του άνθρακα και 10 τοις εκατό υδρογόνο, κατά τη διάρκεια της εξελικτικής ιστορίας του συστήματος. Τα ευρήματά τους δείχνουν ότι μια σημαντική ποσότητα νερού μπορεί να σχηματιστεί στην ατμόσφαιρα του εξωδορυφόρου και να διατηρηθεί σε υγρή μορφή. Η κοσμική ακτινοβολία θα μπορούσε να ήταν ο κύριος μοχλός της χημικής κινηματικής για τη μετατροπή του υδρογόνου και του διοξειδίου του άνθρακα σε νερό. Αυτό θα παρήγαγε 10.000 φορές λιγότερο νερό από τους ωκεανούς της Γης, αλλά 100 φορές περισσότερο απ’ ότι στην ατμόσφαιρά της, και, όπως ανέφεραν οι ερευνητές, αυτό θα ήταν αρκετό για τη ζωή.
Οι παλιρροιακές δυνάμεις από τη βαρύτητα του εξωπλανήτη θα μπορούσαν να παράγουν τότε μεγάλο μέρος της θερμότητας που απαιτείται για τη διατήρηση του υγρού νερού. Ακόμη περισσότερη θερμότητα θα μπορούσε να δοθεί από το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα του εξωδορυφόρου, το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα φαινόμενο θερμοκηπίου για να βοηθήσει επίσης να κρατήσει το κλίμα εύκρατο. «Η παρουσία νερού στην επιφάνεια του εξωδορυφόρου, επηρεασμένη από την ικανότητα της ατμόσφαιρας να διατηρήσει μια θερμοκρασία πάνω από το σημείο τήξης, μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη της προβιοτικής χημείας», έγραψαν οι ερευνητές στο άρθρο τους. Και συνέχισαν «Υπό αυτές τις συνθήκες, εάν οι τροχιακές παράμετροι είναι σταθερές για να εγγυηθούν μια σταθερή παλιρροιακή θέρμανση, μόλις σχηματιστεί νερό, παραμένει υγρό σε όλη την εξέλιξη του συστήματος, και ως εκ τούτου παρέχει ευνοϊκές συνθήκες για την εμφάνιση της ζωής».
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο International Journal of Astrobiology.
Περισσότερα εδώ.
