Η νέα διαστημική αποστολή για εξωπλανήτες της ESA, CHEOPS (CHaracterising ExOPlanet Satellite), βρήκε ένα κοντινό πλανητικό σύστημα που περιέχει έναν από τους πιο καυτούς και πιο ακραίους εξωηλιακούς πλανήτες που είναι γνωστοί μέχρι σήμερα, τον WASP-189 b. H ανακάλυψη αυτή είναι η πρώτης της αποστολής και αποδεικνύει τη μοναδική ικανότητα του CHEOPS να ρίξει φως στο Σύμπαν γύρω μας αποκαλύπτοντας τα μυστικά αυτών των εξωγήινων κόσμων.

Το CHEOPS  έχει σχεδιαστεί για να παρατηρεί κοντινούς αστέρες που είναι γνωστό ότι φιλοξενούν πλανήτες. Παρατηρεί του εξωπλανήτες με τη μέθοδο των διαβάσεων, μετρώντας  τις αλλαγές στα επίπεδα φωτός που καταγράφονται από αυτά τα συστήματα καθώς οι πλανήτες περιφέρονται γύρω από τους αστέρες τους, Το νέο εύρημα αφορά τον λεγόμενο «εξαιρετικά ζεστό Δία» που ονομάζεται WASP-189 b. Οι καυτοί Δίες, όπως υποδηλώνει το όνομα, είναι αέριοι γίγαντες πλανήτες σαν τον Δία στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα. Ωστόσο, περιφέρονται πολύ πιο κοντά στο μητρικό τους αστέρα και έτσι θερμαίνονται σε ακραίες θερμοκρασίες.

Το σύστημα WASP-189 όπως το είδε το CHEOPS.

Ο WASP-189 b βρίσκεται περίπου 20 φορές πιο κοντά στον αστέρα του απ’ ότι η Γη στον Ήλιο και ολοκληρώνει μια πλήρη τροχιά σε μόλις 2,7 ημέρες. Ο μητρικός αστέρας του είναι μεγαλύτερος και περισσότερο από 2000 βαθμούς πιο ζεστός από τον Ήλιο, και έτσι φαίνεται να λάμπει στο μπλε χρώμα. «Μόνο μια χούφτα πλανητών είναι γνωστό ότι υπάρχουν γύρω από τόσο ζεστούς αστέρες και αυτό το σύστημα είναι μακράν το πιο φωτεινό», λέει η Monika Lendl του Πανεπιστημίου της Γενεύης της Ελβετίας, επικεφαλής συγγραφέας της νέας μελέτης. «Ο WASP-189 b είναι επίσης ο πιο λαμπρός ζεστός Δίας που μπορούμε να παρατηρήσουμε καθώς περνά μπροστά ή πίσω από τον αστέρα του, καθιστώντας ολόκληρο το σύστημα πραγματικά ενδιαφέρον» Αυτό καθιστά τον WASP-189 b έναν από τους πιο καυτούς και πιο ακραίους πλανήτες, και εντελώς διαφορετικό από τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος. Σε τέτοιες θερμοκρασίες, ακόμη και μέταλλα, όπως ο σίδηρος, λιώνουν και μετατρέπονται σε αέριο, καθιστώντας τον πλανήτη σαφώς ακατοίκητο.

Η Monika και οι συνεργάτες της χρησιμοποίησαν τις εξαιρετικά ακριβείς παρατηρήσεις και οπτικές δυνατότητες του CHEOPS για να αποκαλύψουν τα μυστικά του WASP-189 b. Ο CHEOPS  άνοιξε το «μάτι» του τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους και ξεκίνησε τις προγραμματισμένες παρατηρήσεις του τον Απρίλιο. Αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην κατανόησή μας για τους εξωπλανήτες και τον κοντινό σύμπαν τους επόμενους μήνες.

«Αυτό το πρώτο αποτέλεσμα από τον CHEOPS είναι εξαιρετικά συναρπαστικό: είναι το πρώτο οριστικό στοιχείο ότι η αποστολή ανταποκρίνεται στα αναμενόμενα όσον αφορά την ακρίβεια και την απόδοση», λέει η Kate Isaak, επιστήμονας του CHEOPS.

«Το CHEOPS έχει έναν μοναδικό ρόλο παρακολούθησης στη μελέτη τέτοιων εξωπλανητών», προσθέτει η Kate. «Θα αναζητήσει διέλευση πλανητών που έχουν ανακαλυφθεί από το έδαφος και, όπου είναι δυνατόν, θα μετρήσει με μεγαλύτερη ακρίβεια τα μεγέθη των πλανητών που είναι ήδη γνωστό ότι περνούν μπροστά από τους μητρικούς τους αστέρες (διάβαση). Παρακολουθώντας εξωπλανήτες στις τροχιές τους με το CHEOPS, μπορούμε να κάνουμε τον πρώτο χαρακτηρισμό της ατμόσφαιράς τους και να προσδιορίσουμε την παρουσία και τις ιδιότητες νεφών που πιθανόν να υπάρχουν».

Τα επόμενα χρόνια, το CHEOPS θα παρατηρήσει εκατοντάδες γνωστούς πλανήτες σε τροχιά γύρω από λαμπρούς αστέρες, αναπτύσσοντας και επεκτείνοντας αυτό που έχει γίνει εδώ για τον WASP-189 b. Η αποστολή είναι η πρώτη σε μια σειρά τριών επιστημονικών αποστολών της ESA που εστιάζουν στην ανίχνευση και τον χαρακτηρισμό εξωπλανητών. Έχει επίσης σημαντικές δυνατότητες ανακάλυψης – από τον εντοπισμό πρωταρχικών στόχων για μελλοντικές αποστολές που θα διερευνήσουν εξωπλανητικές ατμόσφαιρες, μέχρι την αναζήτηση νέων πλανητών και των δορυφόρων τους. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ

0 Comments

Leave a Reply