Η επιστημονική φαντασία είναι γεμάτη με ιστορίες ανθρώπων που ταξιδεύουν σε άλλους πλανήτες – και, φυσικά, πολύ συχνά αυτοί οι πλανήτες κατοικούνται. Είτε πρόκειται για εξερευνητές που έχουν ρομαντικές περιπέτειες στο “Star Trek” είτε για αποφασισμένους επιστήμονες που προσπαθούν να σώσουν την ανθρωπότητα στο “Interstellar”, οι άνθρωποι ενστικτωδώς θέλουν να πιστέψουν ότι θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τα προβλήματα της Γης και να μεταβούν σε έναν κυριολεκτικά νέο κόσμο όπου άλλες συναρπαστικές μορφές ζωής μπορεί να μας περιμένουν είτε στο ηλιακό μας σύστημα είτε σε εξωπλανήτες λίγο πιο πέρα. ¨’Ενας τέτοιος νέος κόσμος είναι ο εξωπλανήτης Wolf 1069 b, μια αξιοσημείωτη περίπτωση πλανήτη παρόμοιου με τη Γη: έχει μάζα περίπου 1,26 της μάζας του πλανήτη μας και το μέγεθός του είναι 1,08 φορές το μέγεθος της Γης.
Η γήινη επιστημονική πραγματικότητα, ωστόσο, μας λέει ότι οι επιστήμονες δεν είναι καν σίγουροι για το πώς θα έμοιαζε η εξωγήινη ζωή. (Κάποιες καλύτερες εικασίες υποθέτουν ότι θα ήταν μικροβιακής μορφής). Για να αρχίσουν ακόμη και να κάνουν εικασίες, οι ερευνητές φαντάζονται ποιοι τύποι κόσμων μπορεί να έχουν συνθήκες παρόμοιες με αυτές της Γης: Πρέπει οι εξωπλανήτες αυτοί να περιφέρονται γύρω από αστέρες που έχουν ακριβώς τις σωστές ιδιότητες, όπως ο Ήλιος, να βρίσκονται σε συγκρίσιμη απόσταση από το μητρικό τους άστρο έτσι ώστε να υπάρχει υγρό νερό (δηλαδή να βρίσκονται μέσα στη γνωστή “κατοικήσιμη ζώνη”), να έχουν συγκρίσιμο μέγεθος με τη Γη (περίπου 2,5 γήινες ακτίνες ή 10 μάζες της Γης — ή, για βραχώδεις κόσμους, 1,3 ακτίνες της Γης ή 3 φορές τη μάζα της), και ούτω καθεξής. Πράγματι, από τους εκτιμώμενους 5.307 εξωπλανήτες σε 3.910 πλανητικά συστήματα (τον Φεβρουάριο 2023), μόνο το 1,5 τοις εκατό από αυτούς έχουν καταγραφεί ως δυνητικά κατοικήσιμοι κόσμοι.
Ωστόσο, ακόμη και με τόσο χαμηλές πιθανότητες, υπάρχει ακόμα ελπίδα. Πιο κάτω αναφέρουμε πέντε υποψήφιους για εξωγήινη ζωή που αξίζει να ληφθούν υπόψη στις άμεσες μελέτες μας.
1. Wolf 1069
Μία από τις νεότερες προσθήκες στη λίστα των δυνητικά κατοικήσιμων κόσμων, η ανακάλυψη του Wolf 1069 b ανακοινώθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Astronomy & Astrophysics νωρίτερα αυτό το μήνα. Όσον αφορά τις φυσικές του διαστάσεις, ο Wolf 1069 b είναι ένας εξωπλανήτης που μοιάζει με τη Γη και είναι πράγματι εντυπωσιακά παρόμοιος με τη Γη: έχει περίπου 1,26 φορές τη μάζα του πλανήτη μας και 1,08 φορές το μέγεθός του. Ο Wolf 1069 b επίσης, όπως εξήγησε σε μια δήλωση η αστρονόμος στο γερμανικό Ινστιτούτο Αστρονομίας Max Planck, Diana Kossakowski, “περιφέρεται γύρω από τον μητρικό του αστέρα μέσα σε 15,6 ημέρες και σε απόσταση ισοδύναμη με το ένα δέκατο πέμπτο της απόστασης μεταξύ της Γης και του Ήλιου.” Δεδομένου ότι ο μητρικός του αστέρας είναι πολύ μικρότερος από τον δικό μας ήλιο, η πιο κοντινή απόσταση βελτιώνει τις προοπτικές του να είναι κατοικήσιμος.
2. Ο πλανήτης b του αστέρα Teegarden (Teegarden’s Star b)
Ο εξωπλανήτης Teegarden’s Star b, που ανακαλύφθηκε το 2019, είναι μια βραχώδης μπάλα σε απόσταση 12 έτη φωτός από τη Γη. Σύμφωνα με τη NASA, ο Teegarden’s Star b είναι “μια υπερ-Γη”, Οι υπερ-Γαίες είναι κόσμοι που είναι μεγαλύτεροι κατά 30-70% από τη Γη. Αυτό σημαίνει ότι εξακολουθούν να είναι αρκετά μεγάλοι για να φιλοξενήσουν δυνητικά ζωή, και το Star b του Teegarden βρίσκεται επίσης στην κατοικήσιμη ζώνη του μητρικού του αστέρα. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε ενδεχομένως να υποστηρίξει υγρό νερό στην επιφάνειά του.
3. TOI 700 d
Ο TOI 700 είναι ένας κόκκινος νάνος αστέρας που απέχει περισσότερο από 101 έτη φωτός από τη Γη. Ενώ υπάρχουν τέσσερις εξωπλανήτες που περιφέρονται γύρω από αυτόν τον αστέρα, μόνο ο εξωπλανήτης TOI 700 d θεωρείται ότι βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη. Επιπλέον, θεωρείται ότι έχει μια βραχώδη επιφάνεια με μάζα περίπου 1,69 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης και ακτίνα περίπου 1,19 φορές μεγαλύτερη από την ακτίνα της Γης. Συνολικά, αυτός ο εξωπλανήτης λαμβάνει περίπου το 86% της ίδιας ενέργειας από το μητρικό του άστρο, όπως η Γη από τον Ήλιο, γεγονός που σε συνδυασμό με τις άλλες μεταβλητές τον καθιστά κύριο υποψήφιο για ζωή.
4. Ευρώπη
Η Ευρώπη δεν είναι εξωπλανήτης, ούτε καν πλανήτης. Βρίσκεται στο ηλιακό μας σύστημα και περιφέρεται γύρω από τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, τον Δία. Από ένα τηλεσκόπιο, η Ευρώπη δεν θυμίζει τίποτα τόσο πολύ όσο μια «γρατσουνισμένη» λευκή μπάλα. Η παγωμένη κρούστα της είναι σημαδεμένη με ραβδώσεις που μπορεί να περιέχουν αλμυρές δεξαμενές υγρού νερού. Πράγματι, ολόκληρος ο πλανήτης πιστεύεται ότι έχει στροβιλιζόμενους ωκεανούς κάτω από την παγωμένη επιφάνεια, που ίσως θερμαίνονται από έναν πλανητικό πυρήνα. Οι επιστήμονες της NASA εξετάζουν επίσης δεδομένα από το διαστημικό όχημα Galileo με την ελπίδα ότι μπορεί να αποφέρει κάποιες γνώσεις. Σύμφωνα με τελευταία ερευνητικά αποτελέσματα μιας μοντελοποίησης, θα μπορούσε να υπάρχει μια ποικιλία διαφορετικών αλάτων στην επιφάνεια, αλλά η υπέρυθρη φασματοσκοπία από μόνη της γενικά δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει ποιοι συγκεκριμένοι τύποι αλάτων υπάρχουν.
5. Άρης
Ο Άρης είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα και εξαιρετική περίπτωση που προσελκύει συνεχώς τη γοητεία των συγγραφέων μυθοπλασίας και των μεγαλόστομων επιχειρηματιών, όπως ο Έλον Μασκ. Ωστόσο, η πραγματικότητα του Άρη είναι πολύ πιο γήινη: οι επιστήμονες θεωρούν ότι μπορεί να υπήρχε ζωή στον Άρη σε ένα σημείο και μπορεί ακόμη και να είχε εξαπλωθεί στη Γη μέσω διαστημικών απορριμμάτων σε μια διαδικασία γνωστή ως πανσπερμία. Με βάση αυτά, εάν όντως υπάρχει ζωή στον Άρη σήμερα, οι αστροβιολόγοι υποπτεύονται ότι είναι πιο πιθανό να είναι μικροβιακή παρά να αποτελείται από μικρά πράσινα ανθρωπάκια. Υπάρχουν επίσης μελέτες που υποδηλώνουν ότι ζωή μπορεί να υπήρχε προηγουμένως στον Άρη, πριν ο πλανήτης υποστεί κλιματική αλλαγή. Μια άλλη πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι η ζωή στον Άρη θα είχε εξαφανιστεί πριν από 1,3 δισεκατομμύρια χρόνια.
Περισσότερα εδώ
