Η ατμόσφαιρα ενός εξωγήινου πλανήτη που ονομάζεται WASP-127 b έχει παρατηρηθεί με τη μεγαλύτερη λεπτομέρεια από ποτέ, προκαλώντας έκπληξη στους επιστήμονες που έριξαν μια προσεκτική ματιά στον εξωπλανήτη. Πρώτον, κατά τη διερεύνηση διαφορετικών περιοχών της ατμόσφαιρας του WASP-127 b, οι επιστήμονες εντόπισαν νάτριο. Κανονικά, η παρουσία αυτού του στοιχείου δεν θα ήταν μεγάλη έκπληξη σε έναν τέτοιο εξωγήινο πλανήτη, αλλά το στοιχείο βρέθηκε σε πολύ χαμηλότερο υψόμετρο από το αναμενόμενο, σύμφωνα με τον επικεφαλής της νέας μελέτης Romain Allart, iREx/Université de Montréal και Université de Genève.

Αυτό δεν ήταν η μόνη έκπληξη. Οι επιστήμονες παρατήρησαν επίσης περίεργα σήματα υδρατμών που ήταν ισχυρά στο υπέρυθρο, αλλά ανύπαρκτα στα ορατά μήκη κύματος. “Αυτό συνεπάγεται ότι οι υδρατμοί σε χαμηλότερα επίπεδα ελέγχονται από σύννεφα που είναι αδιαφανή σε ορατά μήκη κύματος, αλλά διαφανή στο υπέρυθρο”, ανέφερε ο Allart σε δήλωσή του. Τα αποτελέσματα της μελέτης, που δημοσιεύθηκαν αρχικά στις 16 Δεκεμβρίου στο περιοδικό Astronomy and Astrophysics, παρουσιάστηκαν στις 23 Σεπτεμβρίου από τον επικεφαλής της μελέτης Romain Allart στη συνάντηση του Συνεδρίου Επιστημών του Europlanet το 2021, ένας τόπος ετήσιας συνάντησης της Εταιρείας Europlanet και του μεγαλύτερου συνεδρίου πλανητικής επιστήμης στην Ευρώπη.

Ζωγραφική αναπαράσταση του εξωπλανήτη Wasp-127 b. (Image credit: NASA)

Οι ερευνητές μπόρεσαν να διερευνήσουν τις διαφορετικές περιοχές της ατμόσφαιρας του WASP-127 b, χρησιμοποιώντας δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και μετρήσεις ορατού φωτός από το φασματογράφο ESPRESSO στο πολύ μεγάλο τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου στη Χιλή. Χρησιμοποιώντας τα συνδυασμένα δεδομένα, οι ερευνητές μείωσαν το υψόμετρο των σύννεφων σε ένα ατμοσφαιρικό στρώμα με πίεση που κυμαίνεται μεταξύ 0,3 και 0,5 millibars. Όμως, από τι είναι φτιαγμένα αυτά τα σύννεφα παραμένει ένα μυστήριο. «Δεν γνωρίζουμε ακόμη τη σύνθεση των σύννεφων, εκτός από το ότι δεν αποτελούνται από σταγονίδια νερού όπως στη Γη. Είμαστε επίσης προβληματισμένοι για το γιατί το νάτριο βρίσκεται σε ένα απροσδόκητο μέρος σε αυτόν τον πλανήτη», δήλωσε ο Allart.

Ο εξωπλανήτης WASP-127 b, που ανακαλύφθηκε το 2016, θεωρείται «καυτός Κρόνος», ένας αέριος πλανήτης παρόμοιος σε μάζα με τον Κρόνο, αλλά περιφέρεται πολύ πιο κοντά στον ήλιο του. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο εξωπλανήτης βρίσκεται περισσότερο από 525 έτη φωτός μακριά από τη Γη, και ολοκληρώνει μια τροχιά γύρω από το μητρικό του αστέρα σε περίπου τέσσερις γήινες ημέρες. Κατά τη διάρκεια της τροχιάς του, ο WASP-127 b δέχεται 600 φορές περισσότερη ακτινοβολία απ’ ότι η Γη από τον Ήλιο, προκαλώντας θερμοκρασίες στον εξωγήινο αυτό κόσμο να φτάνουν τους 1.100 βαθμούς Κελσίου.

Αυτές οι άσχημες συνθήκες «φουσκώνουν» τον WASP-127 b τόσο πολύ, που είναι 1,3 φορές το μέγεθος του Δία, αλλά μόλις το ένα πέμπτο της μάζας του. Ως εκ τούτου, ο WASP-127 b θεωρείται ένας από τους «πιο χνουδωτούς» (ή λιγότερο πυκνούς) εξωπλανήτες που ανακαλύφθηκαν ποτέ, σύμφωνα με τους ερευνητές. Όσον αφορά την τροχιά του, ο εξωπλανήτης δεν μοιάζει με κανέναν πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα. Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το όργανο ESPRESSO, οι ερευνητές προτείνουν επίσης ότι ο WASP-127 b όχι μόνο περιφέρεται στην τροχιά του προς την αντίθετη κατεύθυνση από το άστρο του, αλλά επίσης περιφέρεται σε διαφορετικό επίπεδο από το επίπεδο του ισημερινού του. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένδειξη ότι ο WASP-127 b δεν είναι μόνος του, και ότι μπορεί να προκαλείται από έναν άγνωστο «σύντροφό» του.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, το WASP-127 b είναι ένα συναρπαστικό μέρος και θα μελετηθεί πολύ έντονα στο μέλλον. Η μελέτη ανέδειξε τη σημασία του συνδυασμού δεδομένων που έχουν ληφθεί από τη Γη και από το διάστημα και θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για παρόμοιες μελέτες σε μακρινούς κόσμους.

Η έρευνα περιγράφηκε για πρώτη φορά σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2020, στο περιοδικό Astronomy and Astrophysics και παρουσιάστηκε στο Europlanet Science Congress (EPSC) 2021, στις 23 Σεπτεμβρίου 2021.

Περισσότερα εδώ


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ