Αστρονόμοι χρησιμοποίησαν ένα συνδυασμό τηλεσκοπίων, συμπεριλαμβανομένου και του Very Large Telescope στο ESO, Χιλή, για να παρατηρήσουν ένα πλανητικό σύστημα που έχει έξι εξωπλανήτες. Αυτό που είναι ενδιαφέρον στο σύστημα αυτό είναι ότι πέντε από τους εξωπλανήτες είναι «κλειδωμένοι» σε μια σπάνια ρυθμική κίνηση γύρω από τον κεντρικό αστέρα. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το σύστημα θα μπορούσε να παρέχει σημαντικές ενδείξεις για το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται οι πλανήτες, συμπεριλαμβανομένων και αυτών στο δικό μας ηλιακό  σύστημα.

Ζωγραφική αναπαράσταση του πλανητικού συστήματος ΤΟΙ-178.
(Credit: ESO/L. Calçada/spaceengine.org)

Ο μητρικός αστέρας ονομάζεται TOI-178 και απέχει περίπου 200 έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Γλύπτη. Οι επιστήμονες αρχικά πίστευαν ότι είχαν εντοπίσει ένα ζεύγος εξωπλανητών που κινούνταν γύρω από τον αστέρα στην ίδια τροχιά. Επί πλέον έρευνα επιβεβαίωσε ότι το σύστημα διαθέτει έξι εξωπλανήτες και ότι όλοι, εκτός από τον πλησιέστερο στον αστέρα, είναι κλειδωμένοι σε έναν «ρυθμικό χορό» καθώς περιφέρονται γύρω από τον αστέρα. Οι πλανήτες είναι σε συντονισμό, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν μοτίβα της τροχιακής κίνησης που επαναλαμβάνονται καθώς οι πλανήτες περιφέρονται γύρω από τον αστέρα. Μερικοί πλανήτες ευθυγραμμίζονται κάθε φορά μετά από λίγες περιφορές.

Κινήσεις των πλανητών στο πλανητικό σύστημα ΤΟΙ-178

Στο ηλιακό μας σύστημα, ένας παρόμοιος συντονισμός παρατηρείται στην τροχιά τριών δορυφόρων του Δία, την Ιώ, την Ευρώπη και τον Γανυμήδη. Οι πέντε εξωτερικοί εξωπλανήτες του TOI-178, ακολουθούν μια πιο περίπλοκη αλυσίδα συντονισμού, η οποία είναι η μεγαλύτερη που έχει ανακαλυφθεί μέχρι τώρα σε ένα πλανητικό σύστημα. Οι τρείς δορυφόροι του Δία έχουν συντονισμό 4: 2: 1, ενώ οι πέντε εξωτερικοί πλανήτες του TOI-178 ακολουθούν την αλυσίδα 18: 9: 6: 4: 3.

Αυτό σημαίνει ότι όταν ο δεύτερος (από το εσωτερικό προς τα έξω) πλανήτης ολοκληρώνει 18 τροχιές, ο τρίτος ολοκληρώνει εννέα τροχιές, ο τέταρτος 6 και ούτω καθεξής. Αρχικά, μόνο πέντε πλανήτες είχαν ανακαλυφθεί στο σύστημα. Με βάση το ρυθμό συντονισμού, οι ερευνητές θα μπορούσαν να υπολογίσουν πού θα βρισκόταν ένας επιπλέον πλανήτης, όταν θα είχαν την επόμενη ευκαιρία να παρατηρήσουν το σύστημα αυτό. Οι ερευνητές λένε ότι ο συντονισμός δείχνει ότι το σύστημα είναι καλά οργανωμένο και εξελίχθηκε ομαλά από την εποχή της γέννησής του.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε εδώ.

Περισσότερα εδώ και εδώ.


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ