Η επιφάνεια του Άρη, όπως έχουν δείξει οι μέχρι τώρα παρατηρήσεις, είναι επί του παρόντος μια αφιλόξενη χέρσα περιοχή. Μόνο σύννεφα σκόνης περιφέρονται στην άνυδρη επιφάνειά του και το μόνο νερό που υπάρχει είναι σε μορφή πάγου. Ωστόσο, υπάρχουν συνεχώς νέα στοιχεία που δείχνουν ότι το νερό κάποτε έρρεε και συγκεντρωνόταν στην επιφάνεια του πλανήτη.
Η παρουσία αυτού του υγρού νερού σημαίνει ότι ο Άρης θα μπορούσε να είχε στηρίξει τη ζωή όπως την ξέρουμε … αλλά παραμένει ένα φλέγον ερώτημα: πώς στο καλό ο Άρης ήταν αρκετά ζεστός για να έχει υγρό νερό στις πρώτες μέρες του Ηλιακού Συστήματος, όταν ο νεαρός Ήλιος ήταν πιο ψυχρός και πιο αμυδρός; Μια νέα έρευνα βρήκε μια απάντηση: γεωθερμική θερμότητα θα μπορούσε να έχει προέλθει από βαθιά μέσα στον πλανήτη, οπότε, στην περίπτωση αυτή, το καλύτερο μέρος για να αναπτυχθεί ζωή θα ήταν βαθιά στο υπέδαφος του Άρη.
Σύμφωνα με τον Lujendra Ojha, πλανητικό επιστήμονα του Πανεπιστημίου Rutgers-New Brunswick, “Ακόμα κι αν αέρια θερμοκηπίου, όπως διοξείδιο του άνθρακα και υδρατμοί, εκλύονται στην πρώιμη Αρειανή ατμόσφαιρα σε προσομοιώσεις υπολογιστών, τα κλιματικά μοντέλα εξακολουθούν επίμονα να υποστηρίζουν έναν μακράς διάρκεια ζεστό και υγρό Άρη. Εγώ και οι συν-συγγραφείς μου προτείνουμε ότι μπορεί να ξεπεραστεί το παράδοξο του αμυδρού νεαρού Ήλιου, τουλάχιστον εν μέρει, εάν ο Άρης είχε υψηλή γεωθερμική θερμότητα στο παρελθόν του.”
Το παράδοξοτου του νεαρού Ήλιου είναι η αντίφαση μεταξύ της παρουσίας υγρού νερού στο πρώιμο Ηλιακό Σύστημα και της αμυδρότητας (χαμηλής φωτεινότητας) του Ήλιου. Σύμφωνα με τη θεωρία της αστρικής εξέλιξης, στα δισεκατομμύρια περίπου χρόνια μετά τον σχηματισμό του πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, η θερμότητα και το φως του Ήλιου θα ήταν μόνο περίπου το 70% της τρέχουσας τιμής.
Ακόμα και σήμερα, ο Άρης είναι ένα ψυχρό μέρος. Βρίσκεται σε απόσταση από τον Ήλιο 1,5 φορές την απόσταση της Γης από τον Ήλιο και δέχεται μόνο το 43% της ηλιακής φωτινής ροής που δέχεται η Γη. Η μέση θερμοκρασία του είναι επομένως πολύ χαμηλότερη από τη Γη (- 63 βαθμούς Κελσίου). Φυσικά, αυτός είναι ο μέσος όρος. Η θερμοκρασία του αυξάνεται πάνω από το σημείο τήξης του πάγου, σε περίπου 30 βαθμούς Κελσίου (αν και, επειδή η ατμοσφαιρική πίεση στον Άρη είναι επί του παρόντος τόσο χαμηλή, ο πάγος εξαερώνεται αντί να λιώνει). Κατά την περίοδο μεταξύ 4,1 και 3,7 δισεκατομμύρια έτη πριν, το νερό πιστεύεται ότι ήταν άφθονο στην επιφάνεια του πλανήτη, αλλά τα κλιματικά μοντέλα «αγωνίζονται» να φτάσουν θερμοκρασίες πάνω από -0,15 βαθμούς Κελσίου.
Image: ESA/DLR/FU Berlin, CC BY-SA 3.0 IGO. 3D rendered and colored by Lujendra Ojha
Είναι ακόμα πιθανό ότι η επιφάνεια του Άρη ήταν ζεστή και υγρή για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά αυτό το κλίμα δεν θα ήταν, σύμφωνα με τους ερευνητές, σταθερό για μεγάλη χρονική περίοδο. Ο Άρης έχασε το μαγνητικό του πεδίο αρκετά νωρίς στην ιστορία του με αποτέλεσμα η παχιά του ατμόσφαιρα, που έμοιαζε με εκείνη της Γης, δεν κράτησε για πολύ. Μόνο σε μεγάλα βάθη, όπου τα υγρά διατηρούνται με γεωθερμική θέρμανση, θα μπορούσε το νερό να είναι σε υγρή μορφή για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Εάν υπήρχε ζωή στην επιφάνεια, θα μπορούσε να είχε ακολουθήσει το νερό προς τα μέσα, κάτω από την επιφάνεια. Σύμφωνα με τον Lujendra Ojha, «σε τέτοια βάθη, η ζωή θα μπορούσε να συντηρηθεί από την υδροθερμική (θέρμανση) δραστηριότητα και τις αντιδράσεις μεταξύ νερού και βράχων. Άρα, η υπόγεια επιφάνεια μπορεί να αντιπροσωπεύει το μακροβιότερο κατοικήσιμο περιβάλλον στον Άρη.»
Άλλες έρευνες που χρησιμοποιούν σόναρ δείχνουν ότι το υγρό νερό εξακολουθεί να υπάρχει στο υπέδαφος του Άρη σήμερα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι υπόγειες λίμνες του Άρη θα μπορούσαν να είναι εξαιρετικά αλμυρές, καθώς η αλατότητα μειώνει το σημείο πήξης του νερού. Επίσης, οι επιστήμονες έχουν βρει στοιχεία ηφαιστειακής λάσπης στον Άρη, όπου τα υγρά ιζήματα κάτω από την επιφάνεια ωθούνται προς τα πάνω και έξω από την υπόγεια πίεση. Το νερό, φυσικά, θα εξαφανιζόταν μόλις θα έφτανε στην επιφάνεια. Αλλά κάθε αποδεικτικό στοιχείο δείχνει ένα πολύ διαφορετικό είδος Άρη μόλις σπάσει ο φλοιός.
Τρεις νέες αποστολές στον Άρη ξεκίνησαν τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους και αναμένεται να φτάσουν εκεί τον Φεβρουάριο του 2021. Ίσως είμαστε πολύ κοντά στο να βρούμε πολύ περισσότερες απαντήσεις στο ερώτημα τη ύπαρξης ιχνών ζωής στο υπέδαφος του Άρη..
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Science Advances.
Περισσότερα εδώ.
