Οι αστρονόμοι, χρησιμοποιώντας τηλεσκόπιο στην Αριζόνα, ανακάλυψαν έναν πλανήτη στο μέγεθος του Δία και πιστεύουν ότι έχει πυκνότητα παρόμοια με αυτή ενός «ζαχαρωτού» (marshmallow). Είναι τόσο ελαφρύς που θα επέπλεε σε μια κοσμική μπανιέρα με νερό. Ο εξωπλανήτης με το όνομα TOI-3757 b είναι ένας εξωπλανήτης που περιφέρεται γύρω από έναν κρύο κόκκινο νάνο αστέρα, ένα είδος αστέρων που αποτελεί περίπου το 70% των αστέρων στον γαλαξία μας. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 580 έτη φωτός στον αστερισμό του Ηνιόχου (Auriga). Η πυκνότητά του έχει υπολογιστεί ότι είναι 0,27 γραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό, περίπου το 1/4 της πυκνότητας του Δία, το μισό της πυκνότητας του Κρόνου και παρόμοια σε πυκνότητα ενός marshmallow.

Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός γιγάντιου εξωπλανήτη αερίου με την πυκνότητα ενός marshmallow ανιχνεύτηκε σε τροχιά γύρω από ένα ψυχρό κόκκινο. (Credit: NOIRLAB/NSF/AURA/J. DA SILVA/SPA)

Η ανακάλυψη ήρθε μόλις μερικές εβδομάδες μετά την ανακάλυψη του βαρίου – το οποίο χρησιμοποιείται για να κάνει το πράσινο χρώμα στα πυροτεχνήματα – στις ανώτερες ατμόσφαιρες δύο εξωπλανητών, ο ένας από τους οποίους δέχεται «σιδηρά βροχή». Ο TOI-3757 b είναι ο πιο χνουδωτός και ελαφρύτερος γίγαντας αερίου που έχει ανακαλυφθεί ποτέ γύρω από έναν κόκκινο νάνο αστέρα και η ανακάλυψή του είναι κάτι που προκαλεί έκπληξη. Παρά το γεγονός ότι είναι πιο κρύοι αστέρες από τον ήλιος μας, οι κόκκινοι νάνοι συχνά εκτοξεύουν ισχυρές εκλάμψεις που πιστεύεται ότι είναι ικανές να αφαιρέσουν την ατμόσφαιρα από έναν πλανήτη.

«Παραδοσιακά, γίγαντες πλανήτες γύρω από κόκκινους νάνους αστέρες πιστεύεται ότι είναι δύσκολο να σχηματιστούν», δήλωσε ο Shubham Kanodia, ερευνητής στο Carnegie Institution for Science’s Earth and Planets Laboratory και πρώτος συγγραφέας σε μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο διεθνές περιοδικό The Astrophysical Journal. Μέχρι στιγμής οι αστρονόμοι μπόρεσαν να βρουν μόνο γιγάντιους πλανήτες στο μέγεθος του Δία πιο μακριά από τους κόκκινους νάνους αστέρες. «Η εύρεση περισσότερων τέτοιων συστημάτων με γιγάντιους πλανήτες – που κάποτε θεωρείτο ότι ήταν εξαιρετικά σπάνιοι γύρω από κόκκινους νάνους – είναι μέρος του στόχου μας να κατανοήσουμε πώς σχηματίζονται οι πλανήτες», δήλωσε ο Kanodia.

Πώς λοιπόν σχηματίστηκε το TOI-3757 b; Ένας λόγος θα μπορούσε να είναι μια ιδιαίτερα αργή εξέλιξη, η οποία έχει επηρεάσει την αύξηση του αερίου και, ως εκ τούτου, την τρέχουσα πυκνότητά του, λένε οι ερευνητές. Μια άλλη θα μπορούσε να είναι η τροχιά του, η οποία, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να είναι ελαφρώς ελλειπτική. Εάν συμβαίνει αυτό, τότε ο TOI-3757 b περιστασιακά θα πλησιάζει ιδιαίτερα τον μητρικό αστέρα, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει υπερβολική θέρμανση και φούσκωμα της ατμόσφαιρας του πλανήτη.

Ο πλανήτης ανακαλύφθηκε αρχικά χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA, το οποίο αποκάλυψε ότι ο εξωπλανήτης έχει διάμετρο 150.000 χιλιόμετρα – λίγο μεγαλύτερος από τον Δία – και έχει μια τροχιά γύρω από τον αστέρα του με περίοδο 3,5 ημέρες. «Οι πιθανές μελλοντικές παρατηρήσεις της ατμόσφαιρας αυτού του πλανήτη, χρησιμοποιώντας το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, αναμένεται να ρίξουν φως στην φουσκωμένη φύση του», δήλωσε η Jessica Libby-Roberts, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και δεύτερη συγγραφέας της εργασίας.

Οι αστρονόμοι πρότειναν πρόσφατα ότι οι εξωπλανήτες που μοιάζουν με τη Γη μπορεί να είναι πολύ πιο συνηθισμένοι γύρω από κόκκινους νάνους από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως – και ότι θα βρούμε έναν εξωπλανήτη αυτή τη δεκαετία που θα έχει ωκεανούς, παραλίες και ηπείρους.

Η εργασία δημοσιεύτηκε εδώ.

Περισσοτερα εδώ και εδώ.


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ