Μια πυκνή ατμόσφαιρα έχει εντοπιστεί γύρω από έναν πλανήτη διπλάσιο από τη Γη σε ένα κοντινό ηλιακό σύστημα, ανέφεραν ερευνητές την Τετάρτη 8/5/24. Η λεγόμενη σούπερ Γη – γνωστή ως 55 Cancri e – είναι από τους λίγους βραχώδεις πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος με σημαντική ατμόσφαιρα, «τυλιγμένη με μια κουβέρτα» διοξειδίου του άνθρακα και μονοξειδίου του άνθρακα. Τα ακριβή ποσά είναι ασαφή. Η ατμόσφαιρα της Γης είναι ένα μείγμα αζώτου, οξυγόνου, αργού και άλλων αερίων. «Είναι ίσως η πιο σταθερή απόδειξη μέχρι τώρα ότι αυτός ο πλανήτης έχει ατμόσφαιρα», είπε ο Ian Crossfield, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας που μελετά εξωπλανήτες και δεν συμμετείχε στην έρευνα. Η σχετική έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.

Το Super Earth αναφέρεται στο μέγεθος ενός πλανήτη — μεγαλύτερο από τη Γη αλλά μικρότερο από τον Ποσειδώνα. Οι θερμοκρασίες βρασμού σε αυτόν τον πλανήτη – που μπορεί να φτάσουν τους 2.315 βαθμούς Κελσίου – είναι τέτοιες που είναι απίθανο να φιλοξενήσει ζωή. Αντίθετα, οι επιστήμονες λένε ότι η ανακάλυψη είναι ένα πολλά υποσχόμενο σημάδι ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν άλλοι τέτοιοι βραχώδεις πλανήτες με πυκνή ατμόσφαιρα που μπορεί να είναι πιο φιλόξενοι.

Αυτή η εικόνα που δόθηκε από τη NASA το 2017 απεικονίζει τον πλανήτη 55 Cancri e, δεξιά, σε τροχιά γύρω από το αστέρι του. (Credit: NASA/JPL-CALTECH)

Ο εξωπλανήτης, που βρίσκεται 41 έτη φωτός μακριά από τη Γη (ένα έτος φωτός είναι σχεδόν 9,7 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα), είναι οκτώ φορές βαρύτερος από τη Γη και περιφέρεται τόσο κοντά στον μητρικό του αστέρα, ώστε έχει μόνιμες πλευρές ημέρας και νύχτας.. Η επιφάνειά του είναι επικαλυμμένη με ωκεανούς μάγματος.

Για να προσδιορίσουν τη σύνθεση της ατμόσφαιράς του, οι ερευνητές μελέτησαν παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Webb πριν και αφού ο πλανήτης περάσει πίσω από το μητρικό του άστρο. Διαχώρισαν το φως που εκπέμπεται από τον πλανήτη από εκείνο του αστέρα του και χρησιμοποίησαν τα δεδομένα για να υπολογίσουν τη θερμοκρασία του πλανήτη. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η θερμότητα του πλανήτη κατανεμήθηκε πιο ομοιόμορφα στην επιφάνειά του. Τα αέρια από τους ωκεανούς του μάγματος μπορεί να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στη διατήρηση της ατμόσφαιράς του σταθερή.

Η εξερεύνηση αυτής της σούπερ Γης μπορεί επίσης να δώσει ενδείξεις για το πώς η Γη και ο Άρης θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί πρώτα με ωκεανούς μάγματος που έκτοτε έχουν κρυώσει, λένε οι επιστήμονες. «Είναι ένα σπάνιο παράθυρο», είπε ο Renyu Hu, πλανητικός επιστήμονας στο Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA, ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα. «Μπορούμε να εξετάσουμε αυτή την πρώιμη φάση της εξέλιξης του πλανήτη».

Ο 55 Cancri e δεν είναι ο πρώτος πλανήτης σούπερ Γη που έχουν εντοπίσει οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια. Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων ανέφερε το 2022 ότι είχαν βρει δύο τέτοιους πλανήτες, μόλις 100 έτη φωτός από τη Γη. Και οι δύο πλανήτες περιφέρονται γύρω από έναν κόκκινο νάνο αστέρα  και ο ένας, γνωστός ως LP 890-9c, μπορεί να είναι ακόμη και κατοικήσιμος.

Τον Αύγουστο του 2022, επιστήμονες από τη NASA ανακάλυψαν μια σούπερ Γη που θα μπορούσε να είναι ένας «υδάτινος κόσμος», καθιστώντας την επίσης υποψήφια για υποστήριξη ζωής. Οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη επιβεβαιώσει πόσο νερό υπάρχει στον πλανήτη, γνωστό ως TOI-1452 b. Η NASA είπε τότε ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα χρησιμοποιηθεί για περαιτέρω μελέτη του πλανήτη.

Περισσότερα εδώ και εδώ


Παναγιώτης Νιάρχος

ΕΚΠΑ